IRGC tvrdi da je u sukobu s Izraelom upotrijebila hipersoničnu raketu Fatah-1
Iranska Revolucionarna garda (IRGC) saopštila je da je tokom aktuelnog sukoba ispalila hipersoničnu raketu Fatah-1 na teritoriju Izraela. Riječ je o projektilu koji je prvi put predstavljen javnosti 2023. godine, a ime je dobio po vrhovnom iranskom vođi, ajatolahu Aliju Hamneiju.
Prema navodima IRGC-a, raketa Fatah-1 je već korištena u napadu na Jerusalem 1. oktobra 2024. godine, kada je ispaljeno više desetina projektila. Ipak, izgleda da je ovo prvi slučaj njene potvrđene upotrebe u trenutnom oružanom sukobu.
Raketa je u trenutku predstavljanja u Teheranu bila praćena transparentom na hebrejskom jeziku s porukom: “400 sekundi do Tel Aviva”, čime je simbolično ukazana brzina i domet ovog oružja. Prema informacijama dostupnim iz izvještaja vojne analitike, Fatah-1 je dizajnirana da zaobiđe sofisticirane sisteme protivraketne odbrane poput izraelske “Gvozdene kupole” i sistema “Strijela”.
Fatah-1 koristi čvrsto gorivo, ima domet do 1.400 kilometara i pokreće je jednostepeni motor. Iranski izvori navode da dostiže brzinu od pet maha, što je pet puta veća brzina od brzine zvuka, odnosno oko 6.100 km/h. Osim izuzetne brzine, projektil ima sposobnost manevrisanja tokom leta, što dodatno otežava njegovo presretanje.
Iako je IRGC objavila da je projektil već lansiran, pojedini vojni analitičari izražavaju skepticizam. Prema riječima Trevora Bola, bivšeg tehničara za eksplozivna sredstva američke vojske, korištenje jedne od najnovijih i tehnološki najnaprednijih raketa nosi rizike za samu iransku vojsku.
– Ukoliko sistem ne funkcioniše kako je predviđeno, Izrael bi na osnovu analize imao priliku da detaljnije razumije iranske sposobnosti. Moguće je i da raketa zapravo nije upotrijebljena, a sama tvrdnja služi u propagandne svrhe – izjavio je Bol za CNN.
Slično mišljenje dijeli i istraživač Međunarodnog instituta za strateške studije, Fabijan Hinc, koji je kazao da raketa vjerovatno ima bojevu glavu s manevarskim kapacitetom pri povratku u atmosferu, što joj omogućava da mijenja kurs i izbjegne protivraketne sisteme.
Uprkos medijskim izjavama i tehničkim specifikacijama, ostaje da se potvrdi da li je Fatah-1 zaista upotrijebljena u realnim borbenim uslovima ili je riječ o psihološko-propagandnom potezu usmjerenom ka odvraćanju protivnika i demonstraciji sile.
